Badanie osadu czynnego nie musi, a wręcz nie powinno ograniczać się jedynie do badań fizykochemicznych. Osad czynny pod mikroskopem może być źródłem wielu przydatnych informacji ułatwiających oczyszczanie ścieków.
Osad czynny jest kłaczkowatą zawiesiną mikroorganizmów wykorzystywaną w biologicznych systemach oczyszczania ścieków. Składa się głównie z bakterii heterotroficznych i pierwotniaków. Jednakże, w osadzie czynnym mogą również występować organizmy nieco bardziej złożone, m.in.:
- Wrotki,
- Skąposzczety,
- Niesporczaki,
- Brzuchorzęski,
A także inne mikroorganizmy (np. grzyby).
Wrotek (Rotaria)
Orzęsek osiadły (Vorticella)
Osad czynny pod mikroskopem będzie wyglądał inaczej w każdej oczyszczalni z biologicznym usuwaniem zanieczyszczeń – jego skład zależy od wielu czynników, m.in. od:
- rodzaju i ilości dopływających ścieków,
- sposobu oczyszczania ścieków,
- zróżnicowania parametrów oczyszczania.
Na czym polega badanie osadu czynnego pod mikroskopem?
Badanie osadu czynnego pod względem mikrobiologicznym polega na obserwacji in vivo (obserwacji preparatu z żywymi mikroorganizmami) osadu czynnego pod mikroskopem i jego opisu. Ponadto, można przeprowadzić identyfikację bakterii nitkowatych w osadzie czynnym, gdzie oprócz obserwacji in vivo należy wybarwić bakterie.
Biologiczne sposoby oczyszczania ścieków potrafią sprawiać kłopoty – zaburzenie równowagi w osadzie czynnym może być bardzo bolesne w skutkach. Począwszy od pogorszenia parametrów oczyszczania, po puchnięcie osadu, czy — w najgorszym wypadku — wyniszczenie całego osadu czynnego. Technolodzy w oczyszczalniach są świadomi tych zagrożeń, jednak wciąż nie każda oczyszczalnia wykonuje obserwacje mikroskopowe swoich osadów czynnych.
Obserwacje osadu czynnego pod mikroskopem – dlaczego warto je wykonywać?
Systematyczne obserwacje osadu czynnego pod mikroskopem przynoszą szereg korzyści. Dzięki nim możemy:
- poznać skład „zdrowego” osadu czynnego, który będzie naszym punktem odniesienia do pracy z danym typem ścieków,
- dowiedzieć się jakie zmiany pojawiły się w jego składzie i ocenić, czy są one pozytywne, czy negatywne oraz, czy będą miały one wpływ na parametry oczyszczanych ścieków,
- o wiele szybciej zareagować na wszelkie negatywne zmiany w osadzie czynnym,
- poznać dokładny typ bakterii nitkowatej, która się rozrosła, aby móc ją zwalczyć.
Zatem, badanie osadu czynnego pod mikroskopem dostarcza nam cenną wiedzę, która przydaje się w wielu krytycznych sytuacjach, do jakich czasem dochodzi w oczyszczalni. SGS Polska wykonuje profesjonalne i kompleksowe badania osadu czynnego wraz z omawianymi w artykule obserwacjami mikroskopowymi i identyfikacją bakterii nitkowatych.
Agnieszka Rybarska, ekspertka SGS Polska w branży Industries & Environment